Trong những tuần gần đây, Trung Quốc và các nền dân chủ bao gồm Úc và Nhật Bản đã tăng cường hợp tác với các quốc đảo Thái Bình Dương, tăng cường điều mà một số chính trị gia và nhà phân tích trong khu vực gọi là cạnh tranh quyền lực lớn, đặc biệt là trong lĩnh vực an ninh. Mihai Sola, giám đốc Chương trình Quần đảo Thái Bình Dương tại Viện Lowy của Australia (Mihai Sora), cho biết: “Trong khi các đối tác truyền thống triển khai các hoạt động mới và các đối tác mới tiếp tục thể hiện sự quan tâm mới, thì cạnh tranh địa chính trị ở Thái Bình Dương vẫn tiếp tục gay gắt”. Đầu tháng này, thủ tướng của Quần đảo Solomon và Vanuatu, Jeremiah Manele và Charlot Salwai, đã có chuyến thăm cấp cao tới Trung Quốc, trong đó họ cam kết sẽ “tăng cường hợp tác toàn diện” với Trung Quốc. Sau khi kết thúc chuyến đi đầu tiên tới Trung Quốc với tư cách Thủ tướng Quần đảo Solomon, Manere hôm 16/7 tuyên bố rằng Trung Quốc sẽ cung cấp "hỗ trợ ngân sách" trị giá hơn 20 triệu USD cho quốc đảo Thái Bình Dương này. Chính phủ Trung Quốc chưa công khai xác nhận thông tin này Trung Quốc cũng tái khẳng định cam kết giúp hỗ trợ và huấn luyện lực lượng cảnh sát Quần đảo Solomon, bắt đầu sau khi hòn đảo này ký hai thỏa thuận an ninh gây tranh cãi với Trung Quốc trong hai năm qua. Trong khi đó, sau hội nghị thượng đỉnh kéo dài ba ngày ở Tokyo vào giữa tháng 7, các nhà lãnh đạo từ 18 quốc đảo Thái Bình Dương đã đồng ý tăng cường vai trò của Nhật Bản trong sự phát triển của khu vực. Tokyo và quốc đảo Thái Bình Dương này cũng công bố kế hoạch hành động chung nhằm tăng cường các chuyến ghé cảng của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản và tăng cường hợp tác giữa các cơ quan bảo vệ bờ biển. Sola cho biết Nhật Bản hy vọng tăng cường hợp tác với các nước Thái Bình Dương trong lĩnh vực an ninh, điều này đi ngược lại vai trò truyền thống của Nhật Bản là nhà tài trợ viện trợ. Ông nói trong một cuộc phỏng vấn video với Đài Tiếng nói Hoa Kỳ: “Chúng tôi thấy Nhật Bản ngày càng lo lắng về vai trò và ảnh hưởng của Trung Quốc đối với an ninh quốc tế. Họ đặc biệt lo lắng về việc Trung Quốc gia nhập lĩnh vực an ninh Thái Bình Dương”. Trong tuyên bố chung được đưa ra vào cuối cuộc họp của các nhà lãnh đạo đảo Thái Bình Dương, Nhật Bản và các quốc đảo Thái Bình Dương cho biết họ "phản đối mạnh mẽ mọi nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng thông qua việc đe dọa hoặc sử dụng vũ lực hoặc ép buộc ở bất kỳ đâu trên thế giới". Họ không nêu tên Trung Quốc trong tài liệu. Sola cho biết những nỗ lực của Nhật Bản nhằm mục đích duy trì trật tự dựa trên luật lệ ở khu vực Thái Bình Dương và hy vọng tăng cường liên lạc với các nước trong khu vực về an ninh hàng hải. Úc, vốn có truyền thống là nhà cung cấp an ninh cho các nước trong khu vực, đang xem xét giúp Quần đảo Solomon tăng gấp đôi quy mô lực lượng cảnh sát của mình khi Canberra ngày càng cảnh giác với sự hợp tác của cảnh sát Quần đảo Solomon với Trung Quốc. Úc cũng đang hỗ trợ nhu cầu phát triển của các quốc đảo Thái Bình Dương, bao gồm cả kế hoạch được công bố trong tuần này nhằm mở một trung tâm kết nối và phục hồi cáp ngầm mới. Trung tâm được thành lập để giúp các nước trong khu vực phát triển nền kinh tế kỹ thuật số bằng cách mở rộng kết nối mạng dữ liệu. Tuy nhiên, một số chính trị gia từ các quốc đảo Thái Bình Dương tin rằng nỗ lực của các nền dân chủ lớn nhằm làm sâu sắc thêm mối quan hệ với các nước trong khu vực có thể gặp khó khăn. Peter Kenilorea Jr., một thành viên độc lập hàng đầu của quốc hội Quần đảo Solomon, cho biết: “Thay vì cử các quan chức tập trung vào phát triển đến giao tiếp với các quốc đảo Thái Bình Dương, các nền dân chủ lớn đang cử thêm nhân viên an ninh để tạo điều kiện cho đối thoại”. Ông nói rằng trong khi những nỗ lực của Trung Quốc nhằm tăng cường quan hệ an ninh với các quốc đảo Thái Bình Dương vẫn là mối quan tâm hàng đầu của ông, thì những nỗ lực của các nền dân chủ nhằm chống lại sự hiện diện an ninh ngày càng tăng của Trung Quốc ở Thái Bình Dương đã gạt bỏ nhu cầu phát triển cấp bách của khu vực. Kenilorea nói với đài VOA bên lề Hội nghị thượng đỉnh Liên minh Nghị viện về Chính sách Trung Quốc (IPAC) ở Đài Bắc giải thích: “Mặc dù mối lo ngại của các nền dân chủ lớn vẫn tồn tại nhưng đó không phải là mối quan tâm đúng đắn đối với các nước trong khu vực”. Ông nói thêm rằng các quốc đảo Thái Bình Dương nên cố gắng chuyển hướng tập trung trở lại nhu cầu phát triển của họ trong cuộc đối thoại với các cường quốc dân chủ. Một số chuyên gia cho biết, các chính trị gia ở các quốc đảo Thái Bình Dương khác cũng bày tỏ lo ngại tương tự về việc khu vực ngày càng tập trung vào an ninh và cạnh tranh với Trung Quốc.

Các nhà lãnh đạo Thái Bình Dương có “mức độ hoài nghi rất hợp lý” về điều gì đã thúc đẩy các nền dân chủ lớn tham gia với họ, Tess Newton-Kay, phó giáo sư phụ trợ tại Viện Griffith Châu Á của Australia, Tess Newton Cai) cho biết. Bà nói với đài VOA qua điện thoại: “Họ nói rất rõ ràng rằng mọi người đều muốn trở thành bạn của họ, mọi người đều muốn nói chuyện với họ vì họ coi đây là một cách để kiềm chế Trung Quốc”. Trong khi các quốc đảo Thái Bình Dương hy vọng hướng sự tham gia với các cường quốc trở lại hướng phát triển, Sola cho biết những lo ngại về sự hiện diện ngày càng tăng của Trung Quốc ở Thái Bình Dương vẫn là động lực chính cho nỗ lực của các nền dân chủ trong khu vực. Ông nói: “Những lo ngại về hoạt động của Trung Quốc ở Thái Bình Dương cho phép các nhà lập pháp huy động nhiều nguồn lực hơn thay vì chỉ nhìn khu vực này qua lăng kính phát triển truyền thống”. Nhưng ông nói thêm rằng việc chứng khoán hóa khu vực Thái Bình Dương là một xu hướng “tất yếu”. Sola nói: “Điều khác biệt trong cách tiếp cận của các chủ thể khác nhau là cam kết của họ về tính minh bạch và cam kết điều chỉnh hoạt động của họ phù hợp với các ưu tiên của các quốc đảo Thái Bình Dương”. Khi sự cạnh tranh giữa các cường quốc ở Thái Bình Dương có thể sẽ gia tăng trong tương lai gần, Kenilorea cho biết chìa khóa để các quốc đảo Thái Bình Dương bảo vệ lợi ích của mình là “sự di chuyển chung”. Ông nói với VOA: “Tôi nghĩ chủ nghĩa khu vực là nơi chúng ta có thể sử dụng nó để giải quyết một số thách thức quyền lực to lớn mà chúng ta đang trải qua”.